اولین کارخانه تجاری حذف کربن در هوا به عنوان آلاینده، اولین پیشرفت در حوزه به صفر رساندن آلایندگی و آلودگی هوا است که باعث کاهش آثار گلخانه ای از اتمسفر زمین می شود هرچند که این فناوری هنوز از لحاظ مقیاس اقتصادی و در سطح وسیع قابل بهره برداری نیست. دانشمندان اعتقاد دارند این فناوری در جلوگیری از تغییرات فاجعه بار آب و هوایی مؤثر است اما باید با سایر تلاش ها از جمله کاهش تولید گازهای گلخانه ای و فناوری های جدید همراه شود و به تنهایی معجزه نمی کند.
دیوید مارو مدیر مؤسسه سیاست گذاری و قوانین حذف کربن Institute for Carbon Removal Law and Policy می گوید: در مقایسه با آن چه مورد نیاز است، راه اندازی این کارخانه «گامی کودکانه است، اما گامی است که در خاطره ها به عنوان اولین گام، هر چند کوچک، باقی می ماند.»
در وحله اول، درک این موضوع مهم است که جذب و دفن کربن به چه منظوری طراحی شده و با فناوری های دیگر چه تفاوت هایی دارد. جذب کربن از اتمسفر زمانی اتفاق می افتد که آلاینده ها از همان منبع تولیدشان جذب شوند، برای مثال در کارخانه تولید برقی که با ذغال سنگ کار می کند، در همان کارخانه باید فناوری هایی به کار رود که اجازه ورود گازهای آلاینده را به هوا ندهد. یعنی باید دی اکسید کربن به وجود آمده در کارخانه برای مصارف دیگر استفاده شوند تا اهداف مبارزه با تغییرات آب و هوایی محقق شود. در حال حاضر در ایالات وایومینگ و تگزاس در آمریکا کارخانه های گاز طبیعی وجود دارد که سالانه میلیون ها تن دی اکسید کربن را از هوا جذب می کنند و با تزریق گاز به میادین نفت، در استخراج نفت از چاه ها به سمت بالا به کار می برند. برآیند این فعالیت، ایجاد آلاینده ها را کاهش می دهد. با این حال این میزان کاهش در ایجاد آلایندگی برای اهداف محیط زیستی و کاهش گرمایش زمین، بر اساس توصیه های «پنل بین دولتها برای تغییر آب و هوا» Intergovernmental Panel on Climate Change یا IPCC به قدر کافی مؤثر نیست.
از سوی دیگر، کارخانه جدید در ایسلند کاری بزرگتر از خودداری یا جلوگیری از تولید آلایندگی انجام می دهد، این کارخانه وظیفه پرچالش جذب کربن از اتمسفر و دفن آن در زیر زمین را انجام می دهد. ظرفیت این کارخانه در حال حاضر 7000 تن دی اکسید کربن در سال است. برای مقایسه، در سال 2019 میزان تولید آلایندگی ایالات متحده 5.8 میلیارد تن بوده است! [به بیان ساده، ظرفیت این کارخانه سطلی از یک اقیانوس است]. در حال حاضر کمپانی سوئیسی سازنده این کارخانه یعنی کلایمورکس Climeworks از طریق فروش اعتبار به شرکت هایی مثل مایکروسافت می خواهد هوا را عاری از آلاینده های کربنی کند. جذب و دفن هر تن کربن 600 تا 800 دلار برای این شرکت ها خرج ایجاد می کند.
جذب کربن از هوا فرایندی است که به مقادیر زیادی انرژی نیاز دارد. در ایسلند، منابع عظیم انرژی جئوترمال [دمازمینی] ارزان وجود دارد اما در ایالات متحده که هنوز برای تأمین انرژی، از سوخت های فسیلی استفاده می کند، ردپای کربنی برای جذب کربن در حال حاضر یک چهارم کربن جذب شده است.
مارو می گوید: «از حالا نمی توان گفت که تا 20 یا 30 سال دیگر این فناوری چه وضعیتی پیدا خواهد کرد.» شاید تا آن زمان این فناوری به قدر کافی مؤثر واقع شود.
دانشمندان علم هواشناسی می گویند اگر درجه حرارت کل کره زمین به اندازه 1.5 درجه سانتیگراد افزایش یابد، فجایع به شکل آبشاری شروع خواهد شد. کربن را با راه های طبیعی تر مثل کاشت درخت می توان از اتمسفر جذب کرد اما با این سرعتی که دی اکسید کربن تولید می شود، برای جلوگیری از شروع فجایع آبشاری، نیاز به اجرای پروژه های جذب مستقیم کربن از اتمسفر است.
زمان برای گذار از سوخت های فسیلی به منابع تجدید پذیر مثل باد و خورشید کافی نیست. کاهش یا حذف برخی از منابع آلودگی هوا مثل سوخت هواپیماها و آلاینده های حاصل از کشاورزی برای تأمین غذا کار آسانی نیست.
در نهایت، استقرار فناوری های جدید بستگی زیادی به سیاست دارد تا علم و دانش. جذب و ذخیره کربن در سورس به وجود آورنده آن آسان تر است از جذب کربنی که به اتمسفر رها شده است. مهمترین دلیلی که چنین روشی را در پیش نگرفته است بیشتر سیاسی است تا علمی. تا زمانی که رها کردن دی اکسید کربن به هوا در کارخانه هایی که ذغال سنگ می سوزانند عواقبی ندارد، ادامه می یابد.