به گزارش «خودروشناس»، اگر سیستم خنک کننده خودروی شما به درستی عمل نکند گرمای حاصل از احتراق موتور به درستی انتقال نمی‌یابد و باعث آسیب رسیدن به اجزای داخلی موتور می‌شود. برای پیشگیری از بالا رفتن آمپر آب باید از سلامت کامل سیستم خنک کننده و داشتن مایع کافی در آن مطمئن شوید و هنگام رانندگی هر از چند گاهی چشمتان به آمپر دمای موتور باشد تا به محض اینکه دما اندکی از حد نرمال بالاتر رفت اقدامات لازم برای پیشگیری از جوش آوردن را اجرا کنید
حال اگر در موقعیتی قرار گرفتید که آمپر آب در حالت عادی از مقدار مشخص شده هنگام روشن شدن فن بالاتر رفت و پس از مدتی به جای قبلی خود برنگشت باید جلوی بالا رفتن بیش از حد دمای آب گرفته شود.
خرابی سنسور دمای آب یا رله ی فن از دلایل عمده مختل شدن کارکرد فن های الکتریکی و بالا رفتن دمای آب می‌باشد.
پایین بودن سطح آب رادیاتور:
سطح آب رادیاتور باید حداقل هفته ای یک بار بازدید شود. البته در سیستم خنک کننده خودرویی که مداربسته و تحت فشار است، باید با توجه به مندرجات کتابچه راهنمای خودرو عمل شود و در صورت نیاز به اضافه کردن آب، حداقل نیم ساعت صبر کرد تا آب رادیاتور خنک شود.
وجود هوا در سیستم:
همانطور که می دانید اگر در سیستم خنک کننده هوا وجود داشته باشد جلوی گردش آب را می‌گیرد و باعث بالا رفتن دما می‌شود. برای رفع این مشکل موتور را خاموش کرده و برای جلوگیری از چسبیدن رینگ پیستونها نکات ذکر شده در مورد سوم را رعایت کنید و پس از خنک شدن موتور باید عمل هواگیری توسط مکانیک ماهر انجام شود تا مشکل رفع شود.
معیوب بودن ترموستات (قفل کردن ترموستات):
وظیفه ترموستات در موتور خودرو این است که وقتی موتور سرد است مسیر جریان آب را به رادیاتور موقتی مسدود می‌کند. هر ترموستات در درجه حرارت معینی باز می شود که این عدد روی آن حک شده و در بازار در 2 نوع 74 و 82 درجه موجود است. اگر این نقطه به وظیفه خود به خوبی عمل نکند باعث افزایش دمای موتور می شود که در این حالت باید ترموستات را تعویض کرد.
روش تشخیص قفل شدن ترموستات به این صورت است که دست خود را به رادیاتور نزدیک کنید و اگر حس کردید دمای آن بالا نیست دستتان را روی رادیاتور بگذارید. اگر احساس کردید رادیاتور سرد است ولی دمای آمپر آب موتور از حد نرمال بالاتر بود احتمال قفل شدن ترموستات وجود دارد.
مسدود شدن مجاری عبور آب در رادیاتور یا کثیفی پره های رادیاتور:
وجود املاح در آب معمولی و همچنین حرارت بالا سبب ایجاد رسوب در مدار رادیاتور می شود و این رسوبات باعث اختلال در گردش آب خواهد شد. در این راستا سازندگان خودرو اغلب توصیه می‌کنند که در سیستم خنک کننده از مواد افزودنی ضدزنگ رادیاتور استفاده شود. ضدیخ خاصیت ضدزنگ نیز دارد که ریختن آن در رادیاتور در تمام طول سال کاری مفید و مقرون به صرفه خواهد بود. البته بهتر است هر 2 سال یکبار مدار داخلی رادیاتور شست وشو شود.
برای اینکه مطمئن شوید داخل رادیاتور شما جرم ندارد یا مسدود نشده است باید به رادیاتور ساز معتبر مراجعه کنید تا وضعیت کل سیستم را برای شما بررسی کند. مسلما در صورت انسداد، آب نمی‌تواند به راحتی گردش کند و خنک شدن موتور مختل می‌شود. این مشکل ممکن است در مواقع عادی که فشار روی موتور زیاد نباشد (مانند حرکت در سرپایینی) خودش را نشان ندهد و فقط هنگامی که به موتور فشار بیاورید (حرکت در سربالایی، روشن بودن کولر و …) بروز کند.
وجود برگ و گل و لای و حشرات در میان پره های رادیاتور نیز از بازدهی آن به شدت می‌کاهد.
پارگی تسمه دینام یا تنظیم نبودن آن:
کارکرد صحیح سیستم خنک کننده بستگی به تسمه پروانه یا واترپمپ دارد که وظیفه اصلی آن، گردش آب در موتور است. اگر تسمه شل بوده و روغنی یا صدمه دیده باشد، آب با سرعت لازم در شبکه خنک کننده نخواهد چرخید و در نتیجه موتور داغ می‌کند.
از کار افتادن واتر پمپ:
اگر مشاهده کردید که موتور خودرو آب کم می‌کند، فورا پمپ آب را بررسی کنید. در صورت مشاهده نشتی زیر پمپ آب، به احتمال قوی کاسه نمد داخل پمپ خراب است که در خودروهای جدید قابل تعمیر نیست و باید پمپ آب کامل تعویض شود.
این حالت معمولا به ندرت اتفاق می‌افتد. برای رفع عیب باید واتر پمپ بررسی شده و در صورت نیاز تعویض شود.
مشکل سرسیلندر و واشر:
تشخیص عیب واشر سر سیلندر کار ساده‌ای نیست و باید توسط افراد اهل فن بررسی شود ولی علائم شایع آن سفت شدن بیش از حد شیلنگهای رادیاتور هنگام گرم بودن موتور (در حدی که با دست نتوانید آنها را فشار دهید)، کم کردن مداوم آب رادیاتور، بد کار کردن موتور هنگام استارت اول صبح و شنیدن صدایی مانند باز کردن در نوشابه هنگام باز کردن در رادیاتور (پس از پایین اومدن آمپر آب) است که نشان از وجود کمپرس موتور در داخل سیستم خنک کننده است.
توصیه های ایمنی:
در صورت جوش آوردن آب رادیاتور، قبل از سرد شدن، مبادرت به باز کردن در رادیاتور نکنید؛ چون به دلیل وجود بخار تحت فشار با دمای بسیار بالا امکان دارد که در اثر پاشیده شدن آب داغ، آسیب جدی به دست و صورت وارد شود و سوختگی شدیدی به وقوع بپیوندد.
پس از جوش آوردن خودرو باید سریعا آن را متوقف کرده و خودرو را بدون خاموش کردن بگذارید چند لحظه‌ای در حالت درجا کار کند. در این راستا اولین اقدام پس از متوقف کردن خودرو، ریختن آب روی بدنه رادیاتور، برای کاهش دمای آن است. البته باید توجه کرد که آب باید روی بدنه رادیاتور ریخته شود، نه روی موتور؛ زیرا ریختن آب روی موتور ممکن است موجب ترک خوردگی بدنه آن شود. پس از خنک کردن بدنه رادیاتور باید درب رادیاتور را با دستمال نیم دور چرخاند تا در صورت وجود بخار داخل آن، به تدریج تخلیه شود. پس از آن می‌توان در رادیاتور را کامل باز کرده و آب به رادیاتور را اضافه کرد.
برای جلوگیری از مشکلات فوق این اقدامات را می توان انجام داد:
رسیدگی مرتب به رادیاتور و بررسی کامل اجزای آن و اطمینان از عدم هر گونه نشتی در سیستم، تعویض به موقع مایع سیستم خنک کننده (طبق دفترچه راهنمای خودرو – معمولا هر 2 سال یکبار)، چک کردن میزان آب موجود در سیستم به صورت هفتگی، چک کردن وضعیت فن ها، اطمینان از پر بودن گاز کولر هنگام استفاده از آن (در صورت کمبود گاز در مدار کولر، فرمان روشن شدن فنها در حالت تند صادر نمی شود)، بررسی وضعیت در رادیاتور و تعویض آن در صورت نیاز، هواگیری صحیح و اصولی و تمیز کردن پره‌های رادیاتور سالی یکبار از مهمترین اقداماتی است که می‌توان انجام داد تا از بالارفتن دمای آب موتور پیشگیری شود.